PHILIPINES, VIỆT NAM, VÀ ĐÀI LOAN PHẢN ĐỐI BẢN ĐỒ TRONG HỘ CHIẾU MỚI CỦA TRUNG QUỐC

AP/The Washington Post

Bảo Anh chuyển ngữ

24-11-2012

Hình bên: Một người đàn ông Trung Quốc đứng bên ngoài văn phòng hộ chiếu tại Bắc Kinh, Trung Quốc, hôm thứ Sáu ngày 23 tháng 11 2012 – cầm hộ chiếu mới với các trang bao gồm ‘đường chín đoán’ ở Biển Đông mà Trung Quốc đã tuyên bố chủ quyền. Ảnh: Ng Han Guan / Associated Press

TAIPEI, Đài Loan – Trung Quốc đã làm một số nước láng giềng tức giận vì in ‘đường chín đoạn’ vào trong hộ chiếu mới, khoanh vùng yêu sách của họ trên toàn bộ Biển Đông và thậm chí cả Đài Loan.

Bên trong hộ chiếu, một bản đồ của Trung Quốc được phác thảo ở góc bên trái bao gồm Đài Loan và vùng biển lân cận, nằm bên trong các ‘đường chín đoạn’. Sự thay đổi này nhằm nhấn mạnh lại các tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc trong phạm vi toàn bộ Biển Đông, mặc dù các vùng này cũng được Philippines, Việt Nam, Đài Loan, Brunei và Malaysia cùng lên tiếng tuyên bố chủ quyền.

Bản đồ chính thức của Trung Quốc lâu nay đã gồm Đài Loan và Biển Đông thuộc lãnh thổ của họ, nhưng hành động bao gồm các vùng này vào trong hộ chiếu có thể xem là một sự khiêu khích vì nó buộc các nước khác mặc nhiên xác nhận những tuyên bố trên bằng cách đóng con dấu [xuất/nhập cảnh] chính thức vào tấm hộ chiếu.

Các nhà lập pháp thuộc đảng cầm quyền và phe đối lập cũng lên án bản đồ tại Đài Loan, một hòn đảo tự trị tách ra từ Trung Quốc sau cuộc nội chiến năm 1949. Họ nói rằng bản đồ này có thể gây tổn hại cho mối quan hệ đang nồng ấm kể từ khi Ma Ying-jeou [Mã Anh Cửu] đã trở thành tổng thống trong 4 năm rưỡi qua.

“Đây là một sự thiếu hiểu biết nghiêm trong về thực tế và chỉ kích động thêm tranh chấp”, Hội đồng về các vấn đề Đại lục, một cấp bộ tương đương trong nội các chính phủ chuyên phụ trách nhiệm về các mối quan hệ với Bắc Kinh, cho biết. Hội đồng cho biết chính phủ [Đài Loan] không thể chấp nhận bản đồ đó.

Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario nói với các phóng viên tại Manila rằng ông đã gửi một văn thư đến Đại sứ quán Trung Quốc rằng nước ông “mạnh mẽ phản đối” hình ảnh trong hộ chiếu. Ông cho biết yêu sách của Trung Quốc đã bao gồm các “khu vực và hàng hải mà thực tế rõ ràng thuộc lãnh thổ của Philippines”.

Chính phủ Việt Nam cũng đã gửi công hàm tới Đại sứ quán Trung Quốc tại Hà Nội, yêu cầu Bắc Kinh loại bỏ các “nội dung sai lầm” được in trong hộ chiếu.

Tại Bắc Kinh, Bộ Ngoại giao cho biết hộ chiếu mới đã được ban hành dựa trên các tiêu chuẩn quốc tế. Trung Quốc bắt đầu phát hành phiên bản hộ chiếu mới của họ bao gồm các chip điện tử vào ngày 15 tháng Năm, mặc dù những lời chỉ trích trên chỉ mới nảy sinh trong tuần này.

“Thiết kế của loại hộ chiếu này không chống lại bất kỳ một quốc gia cụ thể nào”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hua Chunying cho biết tại một cuộc họp báo ngày thứ Sáu vừa qua. “Chúng tôi hy vọng các nước có liên quan có thể bình tĩnh xử lý tình hình một cách hợp lý và kiềm chế để người Trung Quốc và người nước ngoài đến thăm những nước này không bị không can thiệp một cách không cần thiết”.

Đó là chưa rõ liệu các nước láng giềng có tranh chấp ở Biển Đông với Trung Quốc sẽ phản ứng như thế nào ngoài các lời phản đối gửi đến Bắc Kinh. Trung Quốc, trong một vụ tranh chấp lãnh thổ với Ấn Độ, đã từng kèm theo thị thực vào hộ chiếu thay vì cách đóng dấu vào bên trong hộ chiếu.

“Việt Nam có quyền thực hiện các biện pháp cần thiết phù hợp với quy định của pháp luật Việt Nam, luật pháp quốc tế và thực tiễn đối với hộ chiếu đó”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Việt Nam Lương Thanh Nghị cho biết.

Trong khi đó thì Đài Loan không công nhận hộ chiếu của Trung Quốc trong bất kỳ trường hợp nào, du khách Trung Quốc đến hòn đảo này cần phải có giấy tờ thông hành đặc biệt.

Trung Quốc duy trì các tuyên bố chủ quyền dựa trên lịch sử cổ đại đối với tất cả các đảo có tranh chấp ở Biển Đông, mặc dù nhiều trong số các đảo đó nằm trong các khu đặc quyền kinh tế của các nước láng giềng Đông Nam Á. Các đảo và vùng biển ở những khu vự này được cho là có tiềm năng chứa đựng nhiều dầu mỏ và khí đốt.

Một số người lo ngại rằng các tranh chấp hiện nay có thể leo thang thành bạo lực. Trung Quốc và Philippines đã từng bị đẩy vào hoàn cảnh căng thẳng bế tắc tại bãi cát ngầm Luzon nằm ở phía tây đảo Philippines vào đầu năm nay.

Hoa Kỳ cho biết họ sẽ không đứng về bên nào đối với các tranh chấp hiện nay nhưng đang xem xét để đảm bảo an toàn giao thông hàng hải trong vùng nước có lợi ích quốc gia của họ [Mỹ], và Hoa Kỳ ủng hộ khu vực thông qua “bộ quy tắc ứng xử” để ngăn chặn các cuộc xung đột đối với những tranh chấp vùng lãnh thổ hiện nay. Nhưng cho đến nay vẫn chưa rõ đến khi nào và liệu phía Trung Quốc có chịu ngồi vào bàn đàm phán với các bên tranh chấp để soạn thảo hiệp ước ràng buộc pháp lý hay không.

Philippines, Brunei, Malaysia và Việt Nam đang lên kế hoạch để họp vào tháng 12 tới đây nhằm thảo luận về các tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông và vai trò của Trung Quốc.

© Bản tiếng Việt TẠP CHÍ PHÍA TRƯỚC 2012