STTD - TIẾNG NƯỚC MÌNH

Tưởng Năng Tiến
6/1/2023 

Hình bên: Để tưởng nhớ Sư Minh Trí (17/4/1955 - 18/12/2022), người đã kéo tôi [tác giả] vào con đường từ thiện

Giữa khe cửa trước nhà, bữa rồi, thấy có gài một mẩu giấy quảng cáo – với dòng chữ in đậm – trộn lộn cả hai thứ tiếng Việt/Anh: “Under New Management. Tăng Cường Ẩm Thực. Tăng cường giờ mở cửa tới midnight. Đọc nghe hơi chương chướng nhưng tui cũng hiểu được liền, và còn đoán được luôn tác giả: cha nội Hải Ký Mì Gia – ở ngay ngã tư đầu đường – chớ còn ai vô đó nữa!

STTD - KIÊNG VÀ KỴ

Tưởng Năng Tiến 
22/4/2022

Ở California, thỉnh thoảng, tôi vẫn nghe người dân bản xứ nói đôi câu (cũng quen quen) nhưng không hiểu rõ ý :

– We’re turning into our parents.
– We all become our mothers.

Sao kỳ vậy cà?

Sao chúng ta lại có thể trở thành phụ mẫu của mình được chớ? Thì cũng tự hỏi (thầm) thế thôi nhưng rồi lần nào cũng tặc lưỡi cho qua. Là dân tị nạn nên tôi xem Hoa Kỳ chỉ là chỗ tạm dung. Sống đỡ ngày nào hay ngày đó, chả hơi đâu mà quan tâm đến phong tục, tập quán, văn hóa và ngôn ngữ nơi đất lạ xứ người. Phải lo chuẩn bị chuyện hồi hương để xây dựng lại đất nước mình mới là điều thực sự cần thiết.

STTD - GẤU NGA / CỌP GIẤY & BỘ ĐỘI CỤ HỒ

Tưởng Năng Tiến
14/4/2022

Từ Điển Thành Ngữ Tiếng Việt giải thích “khôn ba năm dại một giờ” như sau:  “Chỉ sơ suất một chút mà phải gánh chịu hậu quả nặng nề; người phụ nữ khôn ngoan, đứng đắn chỉ vì nhẹ dạ cả tin trong chốc lát mà đánh mất cái quý giá nhất của đời người… Ý nói chỉ sơ suất một chút mà khổ cả đời; người phụ nữ khôn ngoan, đứng đắn nhưng vì nhẹ dạ trong chốc lát mà trót dại, mắc sai lầm trong quan hệ (nam nữ…).”

STTD - TIẾNG CHIM

Tưởng Năng Tiến 
11/3/2022

Đêm Giữa Ban Ngày (chương 40) trong đoạn viết về trại tù Phong Quang, nằm trong một lòng chảo sát biên giới Việt-Trung, có câu này: “Chỉ đêm đến mới nghe văng vẳng tiếng từ quy khắc khoải gọi nhau.”

 “Từ Quy là giống gì vậy cà?” Tôi hỏi tác giả.

“Giời ạ! Cuốc đấy.” Vũ Thư Hiên cười thành tiếng. “Cũng có người gọi là Đỗ Quyên hay con chim quốc.” Ông vừa cười, vừa nhìn tôi với ánh mắt thân thiện và giễu cợt. “Là dân Việt, và tóc đã muối tiêu rồi mà chưa nghe tiếng nó bao giờ à?”

“Dạ, chưa!” Tôi ngượng nghịu đáp.

STTD - GIANG NAM [TUY CHƯA CHÔN NHƯNG ĐÃ CHẾT]*

Tưởng Năng Tiến
4/3/2022

Giang Nam (GN) nổi tiếng với bài thơ Quê Hương, viết từ năm 1960. Tác phẩm được giải thưởng của Tạp Chí Văn Nghệ, Giải Thưởng Văn Học Nghệ Thuật Nguyễn Đình Chiểu của Mặt Trận Dân Tộc Giải Phóng Miền Nam Việt Nam, và cho mãi đến nay vẫn còn có người còn nhớ được đôi câu – theo như lời kể của tác giả với phóng viên Quảng Nam Online:

Ông khoe với tôi rằng suýt nữa thì mất cái vé tàu bay từ Sài Gòn về Cam Ranh: “Tôi bị kẹt xe, lại vừa “kẹt nước ngập” nên đến sân bay làm thủ tục bị trễ. Nhân viên nhà tàu bay họ thấy ông già lớ ngớ nên hỏi “ông ơi, ông đi chuyến nào ạ?”Tôi đưa vé ra thì… tàu chuẩn bị bay rồi. Nhìn cái tên Giang Nam, cô bé nhân viên chợt hỏi: “Ủa chớ ông là nhà thơ… “Xưa yêu quê hương vì có chim có bướm” đó hả?” Tôi gật đầu xác nhận.

STTD - TRẦN DANH SAN (1936 - 2013)

Tưởng Năng Tiến
12/2/2022

Trần Danh San ra đi thanh thản sau khi sống cuộc đời kiệt liệt (Phan Nhật Nam)

Nơi chương 33, trong cuốn Đèn Cù I (Trần Đĩnh, nxb Người Việt Books 2014) tôi đọc được câu: “Bị đánh đuổi sau Nhân văn – Giai phẩm, Nguyễn Mạnh Tường đói quá – có lần lả đi ở đường Trần Hưng Đạo…”

Bộ thiệt vậy sao?

STTD - LÀM BÁO

Tưởng Năng Tiến
4/2/2022

Vũ Ánh: Hợp Đoàn là một tờ báo chỉ có 16 trang, khổ bằng nửa tập vở học trò, chỉ có một bản viết tay, nhưng tất cả anh em tham dự đều phải đổ ra rất nhiều công sức trong hoàn cảnh của một trại tù mạnh lưới an ninh dầy đặc và nếu bị khám phá chúng tôi chắc chắn sẽ bị choàng lên vai thêm cái án chung thân.

Tưởng gì chớ làm báo, và viết báo thì tôi rành rẽ (lắm) ngay từ lúc thiếu thời. Toàn là những chuyện không vui, hay những kinh nghiệm rất buồn.

Bài viết đầu tiên của tôi xuất hiện ở tạp chí Phổ Thông năm 1967. Dù có ghi rõ ngay ở trang đầu “lấy nhuận bút” nhưng tôi không nhận được đồng xu cắc bạc nào ráo trọi, báo biếu hay thư cảm ơn (suông) cũng khỏi có luôn.

STTD - CÁI TẾT (& CÁI TÁT) NĂM THÂN

Tưởng Năng Tiến
28/1/2022

Cái gì chớ hệ thống can chi (Thiên Can Địa Chi) và Âm Lịch (Lunar Calendar) thì tôi không được rành rẽ gì cho lắm, hay nói chính xác hơn là rất lờ mờ. Bởi vậy, tôi vô cùng ngần ngại khi phải  hầu chuyện với những vị trưởng thượng mà miệng vừa lẩm bẩm (Tí, Sửu, Dần, Mẹo, Thìn, Tỵ, Ngọ, Thân, Dậu …) vừa bấm đốt ngón tay, hoặc thỉnh thoảng lại nhíu mày khi cố nhớ những sự kiện đã xa lắc xa lơ (vào những năm một ngàn bẩy trăm, tám trăm, chín trăm … nào đó) đại loại như Chiến Thắng Năm Kỷ Dậu, Hòa Ước Năm Giáp Thân, Trận Lụt Năm Thìn …

STTD - ĐÔI LỜI THÂM TẠ

Tưởng Năng Tiến
21/1/2022

‘Đó là một bộ thẻ bài,’ Hiebsch nói. ‘Bà ấy cầm lên xem và thấy đó là của quân nhân Hoa Kỳ. Bộ thẻ bài ấy mang tên tôi. Tôi nghĩ là bà ấy đã bỏ ra hai đô la để mua những tấm thẻ bài ấy.’ thập niên sau, sau khi Vietnam War đã vùi sâu vào ký ức – có hôm – một cư dân ở tiểu bang Philadelphia nhận được tin nhắn (ngăn ngắn) qua điện thoại: 
 
“Ông là Richard Hiebsch phải không? Tôi có một chút này để biếu ông, đó là những gì ông đã để lại ở Việt Nam. Hiebsch, 56 tuổi, gọi lại. Và rồi ông gặp Tracey Hansen, 36 tuổi, một nhân viên cứu hỏa ở San Jose, California, người đã về Việt Nam hai chuyến.

STTD - CHÚNG TÔI KHÔNG ĐỐI THOẠI VỚI NHỮNG KẺ VÔ TƯ CÁCH

Tưởng Năng Tiến
29-5-2017

Hình bên: Thiếu úy Hải kéo lê chị Thảo. Ành & chú thích: GĐVN

-------------

Về cơ bản, chị là loại rác rưởi bật lại công an, những kẻ cặn bã này đéo phải dân, chúng là tội phạm, cần đc tóm lên đồn ...Nguyễn Quang

Tú Xương tên thật là Trần Tế Xương, người làng Vị Xuyên - Mỹ Lộc - Nam Định. Ông sinh năm 1870, và từ trần vào năm 1907.

TÔI KHÔNG NHẬN LỜI CÀM ƠN CỦA T.S. CÙ HUY HÀ VŨ

S.T.T.D. Tưởng Năng Tiến 

25-06-2013

TNM: Đồng tình với tác giả,

Chúng tôi đã “đồng hành” với ông [Cù Huy Hà Vũ] trong “cuộc đấu tranh” này vì cũng muốn nhân cơ hội để kêu gọi công luận lưu tâm đến những tệ trạng trong hệ thống lao tù ở đất nước chúng ta. Vì mọi người dân Việt Nam đều có thể là những tù nhân dự khuyết nên tiến sĩ Cù Huy Hà Vũ không nhất thiết phải gửi lời cảm ơn, đến bất cứ ai, trong công việc chung này.

****

KÝ GIẢ & KỸ GIẢ TRONG VỤ ÁN KHU SINH THÁI BIA SƠN

S.T.T.D Tưởng Năng Tiến
21-2-2013 

“Báo chí nước ta nó đã băng hoại tới mức độ không thể cứu vãn nổi.” 

Phan Anh

Nhà văn Phan Anh sinh năm 1984. Hơn hai mươi năm trước, trước khi ông mở mắt chào đời, làng báo của nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hoà (trong cùng một ngày) đã đồng loạt loan tin (*) về một vụ án gián điệp, với những lời lẽ mạt sát nặng nề đến độ lố bịch – dành cho bị cáo:

 - Báo Thời Mới(21/01/1960): Năm tên gián điệp phản cách mạng, phá hoại hiện hành cúi đầu nhận tội …Nguyễn Hữu Đang và Thụy An, đầu sỏ chủ mưu, bị phạt giam 15 năm và mất quyền công dân 5 năm sau khi hết hạn giam”.

- Báo Nhân dân (21/01/1960): Trước tòa án, với những bằng chứng đầy đủ, bọn gián điệp nói trên đã nhận hết tội lỗi của chúng.

- Báo Thủ đô Hà Nội ( 21/01/1960): Tên Nguyễn Hữu Đang thú nhận: “Báo Nhân văn có tính chất chính trị ngay từ số 1. Mục đích của tờ báo là khích động quần chúng cùng với chúng tôi chống lại lãnh đạo”. Để đạt mục đích ấy, - đây vẫn là lời của tên Đang - chúng tôi đã dùng lối bịa đặt, vu khống, xuyên tạc, các bài báo của chúng tôi không đúng sự thật, cứ viết bừa nói bừa, chuyện không nói có và nói toàn những vấn đề quan trọng để gây những tác hại lớn.

SỬ GIA VÀ DÂN BIỂU DƯƠNG TRUNG QUỐC

S.T.T.D Tưởng Năng Tiến 

11-2-2013

"Tôi nghe nhiều người tỏ ý bi quan về hiện cảnh cũng như tương lai (đen tối) của Việt Nam. Dân tộc nào, số phận đó. Một đất nước có những người viết sử và làm luật (cỡ) như ông Dương Trung Quốc thì … đen là phải!"

  

 Lúc bé, tôi vẫn thường xem phim cọp. Lý do, giản dị, chỉ vì tôi rất ít khi có tiền mua vé. Lỡ có, tôi lại muốn dùng tiền để mua những thứ khác: bắp nuớng, đậu phụng rang, cà rem, bánh kẹo … để nhai lai rai trong lúc coi phim. 

Nhưng làm thế nào để vào cửa cọp mới được chứ? Ít nhất cũng có hai cách. Thứ nhất là đứng xớ rớ truớc cửa rạp, thấy một ông hay một bà trông có vẻ bảnh bao và dễ tính là mình xà ngay đến:

-Thưa chú, thưa dì, thưa cô, thưa bác… con muốn coi cái phim này hết sức nhưng không có tiền, làm ơn dắt con vô luôn nha?

DƯỚI CHÂN TƯỢNG BÁC

Tưởng Năng Tiến

29/12/2012

The Montagnards have been repressed by Vietnam for decades. This has got to stop. (Mike Jendrejczyk)

Ở xứ ta, xem ra, người thực sự (và duy nhất) hiểu thấu tâm hồn đơn sơ của Bác chính là nhà thơ Tố Hữu:

Mong manh áo vải hồn muôn trượng,

Hơn tượng đồng phơi những lối mòn.

Kỳ dư, không ai thấy được bản tính “khiêm tốn nhường ấy” ấy của Bác nên thiên hạ đã dựng cả đống tượng đồng phơi những lối mòn (tá lả) khắp mọi nơi – theo như ghi nhận của phóng viên Lý Trực Dũng:

BỎ PHIẾU BẰNG TÊN

S.T.T.D Tưởng Năng Tiến 

20-12-2012 

Sau gần nửa thế kỷ mang họ Bác, và lầm lũi đi theo con đường mà Bác kính yêu đã chọn thì ước mơ của những người dân mang theo họ Hồ – ở huyện Trà Bồng –  vẫn chỉ giới hạn ở những “bữa cơm no bụng.” Nhưng chỉ sau ba năm đi xuất khẩu lao động thì cuộc sống được cải thiện ngay: mua được “các vật dụng cần thiết trong gia đình.”

Trong các vật dụng cần thiết này, tôi đoán chừng, có cái TV Và chính nó là thủ phạm đã khiến cho những người dân miền núi (ở Quảng Ngãi) trở nên ... vọng ngoại. 

Người Mỹ thích đi. Số đông đi du lịch. Số ít đi thám hiểm. Số vừa vừa thì có cái tật hay đi làm việc từ thiện (nơi này  nơi nọ) khắp nơi trên thế giới. Chỉ có riêng chuyện đi bầu là dân chúng Hoa Kỳ không có vẻ hào hứng, hay sốt sắn gì cho lắm – thường chỉ xấp xỉ trên/dưới 50 phần trăm là quá cỡ thợ mộc rồi!

BIỂN NỢ & BIỂN SỢ

S.T.T.D Tưởng Năng Tiến

8-12-2012

  “Thay vì đào những đường hầm để thoát thân khi có biến như Gaddafi, ngay bây giờ hãy khai thông các lối ra cho toàn dân tộc.” 

(Huy Đức)

 Ngày 31 tháng 10 năm 2012 – trên trang pro & contra – nhà văn Phạm Thị Hoài cho phổ biến “đoạn trích từ bức thư của một người bạn sống tại Hà Nội”, với những câu mở đầu (xem ra) hoàn toàn không có gì vui vẻ:

“Hơn một tháng qua tớ long tong, đầu bù tóc rối, toan tính những thứ vụn vặt tầm thường. Tâm trí lúc chìm lúc nổi. Xã hội xung quanh im lìm như thóc. Chết lặng. Khủng hoảng thực sự đã tràn về, mọi nơi mọi chỗ. Bài viết của bác Alan Phan hôm 23.10. vừa rồi đã nhấn chìm tia hi vọng cuối cùng còn sót lại của những đại gia lạc quan nhất. Nôm na nói nhanh cho vuông là đất nước đang chìm trong biển nợ.”

CÁ NẰM TRÊN THỚT

Tưởng Năng Tiến

24-10-2012

Mãi đến bây giờ – khi ghé vào trang Dân Luận – tôi mới biết rằng trước khi tiến sĩ Cũ Huy Hà Vũ bị bắt vào tù, trên nhiều trang mạng đã có xuất hiện lời “cảnh cáo” từ một nhân vật có bút danh là Tom Cat:

“Tiến sĩ luật Cù Huy Hà Vũ hiện nay đang là một trong những gương mặt chính trị hấp dẫn nhất hiện nay ở Việt Nam trong mắt giới tri thức trong nước và giới quan sát chính trị nước ngoài, ông nổi tiếng với những phát biểu và những chỉ trích chế độ ngày càng nóng trong thời gian gần đây. Những phát biểu của ông được khuyếch tán tầm ảnh hưởng một cách tối đa và bài bản: Tuyên bố công kích trực tiếp vào chế độ + truyền bá qua những phương tiện truyền thông rất uy tín (VOA) và kèm theo những bức ảnh chụp chung với những lãnh đạo của chế độ mà ông đang công kích. Tuy nhiên, xin mạn phép cảnh cáo tiến sĩ Hà Vũ rằng cuộc phiêu lưu của ông đã sắp đến hồi kết thúc

NHÂN CHUYỆN MỘT PHIÊN TÒA BỐN MƯƠI LĂM PHÚT

S.T.T.D Tưởng Năng Tiến  

21-11-2012

“Chẳng lẽ cả dân tộc đi xuyên suốt một chặng đường máu lửa để chỉ đổi được từ cái lồng này sang một cái lồng khác hay sao?”

Vũ Cao Quận

Ông Trần Văn Giàu mất ngày 16 tháng 12 năm 2010. Ba hôm sau, ban biên tập Viet-Studies và ban biên tập Diễn Đàn (mới) được cái “vinh dự công bố Hồi Kí Trần Văn Giàu.”

Sao mà bí mật và “chảnh” dữ vậy cà?

Tui có coi chơi vài trang, và hoàn toàn không hiểu tại sao việc cho phổ biến những chuyện (lùm xùm) giữa Trần Văn Giàu và cái đám đồng chí (mà phần lớn đều không ra gì) của ông ta lại là điều được coi là ... vinh dự ?

BÁC SANG

S.T.T.D Tưởng Năng Tiến 

16-11-2012

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang -
Ảnh: PL TPHCM Online

Theo Bách Khoa Toàn Thư Mở Wikipedia thì nhiệm vụ và quyền hạn của Chủ Tịch Nước C.X.H.C.N Việt Nam được qui định rành rành như sau:

1. Công bố hiến pháp, luật, pháp lệnh

2. Thống lĩnh các lực lượng vũ trang nhân dân và giữ chức vụ chủ tịch Hội đồng Quốc phòng và An ninh

3. Đề nghị Quốc hội bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Phó Chủ tịch, Thủ tướng

Chính phủ, Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát

Nhân dân Tối cao

.............

Vậy mà bác Hồ không bảo vệ được cả vợ lẫn con, bác Tôn chỉ có mỗi một việc làm là ... sửa xe đạp cho nó qua ngày đoạn tháng ...

NHỮNG TẤM ẢNH KHÓ PHAI CỦA NĂM 2012

Tưởng Năng Tiến

4-11-2012

Lời thưa đầu: 

Gần như thành thông lệ, cứ vào cuối năm, mọi người sẽ có dịp nghe Những Câu Nói Ấn Tượng Nhất Trong Năm do nhiều tác giả phổ biến. Mỗi năm một tuổi, tôi bây giờ bắt đầu nghễnh ngãng nghe (e) không được rõ như trước nên bắt đầu có thói quen theo dõi thời sự  bằng hình.

Chục tấm ảnh này, tôi xem được trong vòng 10 tháng đầu năm 2012. Chắc chắn, từ đây đến hết năm, còn nhiều hình ảnh khác “ấn tượng” hơn, sẽ được sưu tập và phổ biến bởi những blogger chuyên nghiệp - vào cuối năm nay. Mong thay.