15-8-2012 - Tổ Quốc
Hình bên: Nhật Bản tăng cường quan hệ với các nước ASEAN: Chiến hạm Nhật Bản cập cảng Philippines - một mắt xích quan trọng trong xây dựng vành đai hoạt động thứ hai của hải quân Nhật Bản
Đông Nam Á/Biển Đông đang hình thành cục diện mới với sự phân hóa quan hệ quốc tế, đòi hỏi đổi mới tư duy nhận thức về lợi ích quốc gia, tránh bị bất ngờ chiến lược.
Các nước lớn chống lại Trung Quốc độc bá Biển Đông
Mối quan ngại này được ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng
hòa Mitt Romney mới đây nêu bật với tiền đề cho rằng Trung Quốc đang tìm cách
thống trị châu Á, nhằm đẩy bật ảnh hưởng các nước lớn ra khỏi khu vực. Ông Romney
nhấn mạnh: “Cần làm nhụt chí Trung Quốc trong nỗ lực thống trị các nước láng giềng.
Nếu chính quyền Trung Quốc hiện nay được tự do thiết lập quyền lực chủ đạo tại
Tây Thái Bình Dương thì họ có thể ngăn chặn các quan hệ hợp tác của
Mỹ và phương Tây với các nước trong khu vực”.
Nhật Bản đang lặng lẽ tăng cường sức mạnh hải quân. Vành đai
hoạt động thứ hai của hải quân Nhật Bản tập trung chủ yếu vào Biển Đông - nơi vận
chuyển tới 88% lượng hàng hóa tới Nhật Bản. Nhật Bản còn có các mối quan hệ
thương mại song phương đáng kể ở khu vực và phần lớn các cơ sở công nghiệp của
nước này đặt ở các quốc gia tiếp giáp với Biển Đông. Hơn nữa, việc Trung Quốc
tuyên bố chủ quyền đối với đại bộ phận vùng biển này tạo ra mối đe dọa chiến lược
lớn nhất đối với Nhật Bản. Vì vậy, Nhật Bản có mối quan tâm trực tiếp để đảm bảo
rằng Trung Quốc không giành thế độc quyền thương mại và hải quân ở khu vực này.
Bên cạnh phối hợp lập trường ngoại giao, tổ chức đối thoại hợp tác an ninh hàng
hải với ASEAN, chính quyền Noda tập trung hỗ trợ việc xây dựng lực lượng hải tuần
của Philippines. Đối với Nhật Bản, giúp người là tự giúp mình. Bởi vì vành đai
thứ hai ở Biển Đông sẽ hỗ trợ, khi nó phân tán lực lượng của Trung Quốc đang
tìm cách xâm nhập vào vành đai phòng ngự hải quân thứ nhất là vùng biển bao
quanh Nhật Bản và các đảo Senkaku. Đồng thời, qua đây, Nhật Bản tập hợp lực lượng
nhằm mở rộng ảnh hưởng của Nhật Bản về chính trị, kinh tế, cũng như tăng cường
sự hiện diện và sức mạnh hải quân của Nhật Bản.
Ấn Độ có mọi lý do để cùng với Mỹ, Nhật Bản, Úc và các nước
nhỏ giáp Biển Đông nhấn mạnh tầm quan trọng của tự do hàng hải ở Biển Đông và
tăng cường sự hiện diện hải quân, cũng như hiện diện kinh tế của New Delhi ở
khu vực. Kiên trì chiến lược của mình trên hai hướng ấy, Ấn Độ tiến hành tập trận,
thăm viếng hải quân và tăng cường hợp tác với các quốc gia giáp Biển Đông.
Ấn Độ muốn tăng cường sự hiện diện kinh tế tại khu vực. Và
việc hợp tác khai thác dầu khí là một cơ hội để thúc đẩy mục tiêu đó. Việc Công
ty dầu khí quốc gia Ấn Độ (PMGC) tái khẳng định tiếp tục dự án thăm dò dầu khí ở
Biển Đông thuộc vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam là một phản ứng trực tiếp
trước những thay đổi liên quan đến những phát triển gần đây tại Biển Đông do một
loạt động thái do Trung Quốc gây ra. Ý nghĩa chiến lược của việc Ấn Độ tái khẳng
định tiếp tục dự án thăm dò dầu khí là rõ rệt: chống lại sự thống trị
của Trung Quốc tại Biển Đông.
Nước Nga lâu nay vốn giữ thái độ thận trọng và trung lập
trong cuộc tranh chấp Biển Đông, gần đây đã không đứng ngoài cuộc. Biển Đông đã
được đề cập trong các thỏa thuận quan trọng tại cuộc gặp Thượng đỉnh Nga-Việt
cuối tháng 7 vừa qua diễn ra tại Sochi. Trong Tuyên bố chung có đoạn ghi rõ:
“Hai bên cho rằng các tranh chấp lãnh thổ và các tranh chấp khác tại không gian
châu Á-Thái Bình Dương cần được giải quyết chỉ bằng biện pháp hòa bình, không sử
dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, trên cơ sở luật pháp quốc tế hiện hành,
nhất là Hiến chương Liên hợp quốc và Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm
1982. Hai bên ủng hộ việc thực thi đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển
Đông năm 2002 và tiến tới sớm xây dựng Bộ quy tắc về ứng xử tại Biển Đông”.
Đó là một sự cam kết có nguyên tắc và quan trọng của nước
Nga, một cường quốc đang từng bước tái can dự trở lại châu Á-Thái Bình Dương,
trong đó có Đông Nam Á/Biển Đông. Lập trường nêu trong Tuyên bố chung Nga-Việt
rất gần với lập trường 6 điểm mà ASEAN đạt được theo sáng kiến Biển Đông mà Ngoại
trưởng Indonesia đưa ra trong chuyến ngoại giao con thoi cuối tháng 7 vừa rồi.
Cũng như Ấn Độ chống lại sự thống trị của Trung Quốc tại Biển
Đông, việc Nga cam kết tiếp tục các dự án khai thác dầu khí với Việt Nam tại
vùng thềm lục địa của Việt Nam là sự khẳng định lập trường của Kremlin về thực
hiện một chính sách đối ngoại độc lập mà Vladimir Putin cam kết hồi tháng 3 năm
nay trong cương lĩnh tranh cử tổng thống.
Cần đổi mới tư duy nhận thức về cục diện mới và lợi ích quốc
gia
Cục diện mới ở Đông Nam Á/Biển Đông đang hình thành, khi khu
vực này trở thành một tiêu điểm của cuộc cạnh tranh chiến lược Mỹ-Trung tại
châu Á. Cuộc cạnh tranh ấy đang phân hóa sâu sắc các quan hệ quốc tế ở châu Á.
Các quan hệ láng giềng khu vực Đông Nam Á, Đông Dương, đang thay đổi nhanh
chóng theo cách thức chưa từng có kể từ khi chiến tranh lạnh kết thúc. Trong
khi nhiều đồng minh và đối tác của Mỹ đi với Mỹ về an ninh, lại tiếp tục theo
đuổi việc hội nhập kinh tế sâu rộng hơn với Trung Quốc.
Sự phức tạp mới về địa- chính trị/kinh tế của khu
vực châu Á, cũng như Đông Nam Á/Biển Đông đang tạo ra những thách thức mới đòi
hỏi Việt Nam phải đổi mới tư duy nhận thức về sự phức tạp của cục diện, về lợi
ích quốc gia, về hợp tác và đấu tranh… Có như vậy mới phát huy được đầy đủ vị
trí địa-chiến lược của Việt Nam trong chính sách của các nước lớn, trong hợp
tác - đấu tranh, đồng thời mới tránh được sự bất ngờ chiến lược trong quan với
các nước láng giềng, khu vực./.
http://www.toquoc.gov.vn/Sites/vi-vn/details/6/y-kien-binh-luan/110317/cac-nuoc-lon-chong-lai-trung-quoc-doc-ba-bien-dong.aspx
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét